Eleni Antoniadou
Education Program Coordinator
Τον Μάιο του 2021 ήταν η πρώτη φορά που άκουσα για το μετα-σχολικό πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Δύο κοπέλες, άγνωστες σε μένα, μία στην Αμερική και μία στο Dubai, είχαν ένα όραμα, να φέρουν τη θητεία του ενεργού πολίτη στην Ελλάδα και ζητησαν να βοηθήσω, με την ειδικότητα μου ως εκπαιδευτικός. Όλα μου ακούγονταν υπερβολικά στην αρχή και ίσως, δε θα το κρύψω, ουτοπικά να συμβούν στην χώρα μου. Δέχτηκα όμως μετά από τυχαίες συγκυρίες και ένα προαίσθημα ότι αυτό που έρχεται δε θέλει να αλλάξει μόνο τα ελληνικά δεδομένα αλλά και εμένα την ίδια. Και για δες που ενάμιση χρόνο μετά κάθομαι και γράφω το πρώτο μου blog για το πως πήγε τελικά το πρόγραμμα! Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή…
Η ομάδα με εμπιστεύτηκε να ετοιμάσω ένα πρόγραμμα εμπλουτισμού για μαθητές δημοτικού, συγκεκριμένα των τελευταίων τάξεων Ε’ και ΣΤ’. Έπειτα από αναζήτηση και έχοντας ως γνώμονα τα κενά που υπάρχουν στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και στην ενεργό πολιτειότητα (πολύ απλά τι λείπει από τα σχολεία σήμερα) ετοίμασα ένα δίμηνο πρόγραμμα εκπαίδευσης.
Μέσα από διασκεδαστικές δραστηριότητες και βιωματικές ασκήσεις ήθελα τα παιδιά να κατακτήσουν έννοιες όπως: εθελοντισμός, ομαδικότητα, ενεργός πολίτης, βιώσιμη ανάπτυξη καθώς και να γνωρίσουν τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Εκτός,βέβαια, από τις δικές μου ιδέες και παιχνίδια, στο πρόγραμμα εισήχθησαν και ήδη δοκιμασμένα προγράμματα όπως οι Πράκτορες του Πλανήτη.
Φτάνουμε, λοιπόν, στον Αύγουστο του 2022, έχοντας πλέον έτοιμο το εκπαιδευτικό υλικό, ξεκινήσαμε τις συνεντεύξεις. Ψάχναμε άτομα από όλη την Ελλάδα να μας συνοδεύσουν στο παρθενικό μας αυτό ταξίδι, να τους εκπαιδεύσουμε και με τη σειρά τους να εκπαιδεύσουν μαθητές. Και γιατί να τους εκπαιδεύσουμε; Επειδή δεν ζητούσαμε ούτε δασκάλους, αλλά ούτε και προηγούμενη εμπειρία με παιδιά. Θέλαμε νέα άτομα, από οποιοδήποτε πεδίο εκπαίδευσης, με όρεξη και διάθεση να μπουν σε σχολικά πλαίσια και να εργαστούν με μικρούς μαθητές. Τελικά, τα δέκα άτομα που επιλέξαμε όχι μόνο κάλυψαν τις προσδοκίες μου, αλλά μέσα σε αυτούς τους δύο μήνες δημιουργήσαμε δεσμούς, φιλίες, ξεπεράσαμε μαζί κάθε δυσκολία και αναποδιά και το τέλος κάθε ημέρας έκλεινε με ζεστά χαμόγελα. Κατάλαβα, λοιπόν, μέσα από αυτή την διαδικασία επιλογής, ότι όσο εξαιρετικό πρόγραμμα και να έχεις φτιάξει δε μπορεί να λειτουργήσει αν δεν έχεις τα κατάλληλα άτομα να το πιστέψουν και να το μεταδώσουν.
Έτσι έφτασε η ώρα, τον Οκτώβριο, να ξεκινήσουμε τα μαθήματα, δεν πήγαν όμως όλα όπως ακριβώς τα σχεδιάσαμε. Ξέρετε, στα πιλοτικά προγράμματα κάνουμε δοκιμές, λάθη και επανασχεδιάζουμε από την αρχή. Αντί για δύο πολυάριθμα τμήματα μαθητών που επιθυμούσαμε, δημιουργήσαμε τελικά ένα, που άξιζε βέβαια για δέκα! Μικροί μαθητές ήταν μαζί μας δύο φορές την εβδομάδα επί δύο μήνες. Εργαστήρια, παιχνίδια και κατασκευές ήταν η καθημερινότητα μας που γέμιζαν το χώρο με γέλια, φωνές και αγκαλιές. Είχαμε λοιπόν τα πρώτα παιδιά που πίστεψαν στο όραμα μας, αλλά θέλαμε να μάθουν και άλλοι για εμάς, να τους δείξουμε ότι με τόση αγάπη φτιάξαμε.
Είχαμε το υλικό, την όρεξη και δέκα ανθρώπους με πάθος να μεταδώσουν ότι τους είχαμε δείξει. Και υπάρχει καλύτερο μέρος να αξιοποιήσεις τα εκπαιδευτικά εργαλεία από το σχολείο; Έτσι, λοιπόν, αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε τα εργαστήρια σε σχολεία. Εκπαιδευτικοί και σχολεία μάς εμπιστεύτηκαν και πραγματοποιήσαμε με επιτυχία πολλά workshop! Η αγάπη που παίρναμε από τα παιδιά και η φλόγα που είχαν να μάθουν πως να γίνουν ήρωες του πλανήτη και να σώσουν το περιβάλλον, άξιζε κάθε λεπτό άγχους, επανασχεδιασμού και δουλειάς.
Δε μείναμε όμως μόνο στα σχολεία! Βγήκαμε έξω στη φύση, κάναμε δραστηριότητες με προσκόπους, επισκεφτήκαμε εργοστάσιο ελιάς και κάναμε δραστηριότητες με τα παιδιά των υπαλλήλων. Ετοιμάσαμε εθελοντική ημέρα και μαθητές, γονείς και δάσκαλοι συνεργαστήκαμε και ομορφύναμε ένα σχολικό προαύλιο.
Με επιτυχία, ακόμη, υλοποιήσαμε ημέρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και δραστηριοτήτων στο μεγαλύτερο θέατρο των Χανίων, προσφέροντας δωρεάν είσοδο και ποικίλες δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες μαθητών. Καταφέραμε επίσης να δημιουργήσουμε τον πρώτο μαραθώνιο ιδεών σχετικά με το περιβάλλον, φιλικό προς μαθητές αλλά και γονείς.
Δεν πίστευα ποτέ ότι μέσα σε δύο μήνες, περισσότερα από 500 παιδιά θα είχαν εμπλακεί σε εργαστήρια μας και θα είχαν μάθει τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη, ενεργός πολίτης και άλλους τόσους δύσκολους όρους που ακόμη και ενήλικες αγνοούν. Ένας γονέας μία μέρα μου είπε πόσο συγκινημένος ένιωσε με το παιδί του, όταν έκανε μάθημα ανακύκλωσης και κομποστοποίησης στη γιαγιά του!
Τελικά αυτό είναι που σε γεμίζει στο τέλος της ημέρας και ξεχνάς την κούραση σου. Το αντίκτυπο που αφήνεις στα παιδιά και η ελπίδα ότι αυτός ο κόσμος θα αλλάξει.
Μια ιδέα που συζητούσαμε επί μήνες και την πλάθαμε μέσα από meetings και έγγραφα κατά τη διάρκεια του Covid, έμελλε λοιπόν να μου αλλάξει τη ζωή! Ξεκίνησα, γνωρίζοντας ελάχιστα για τη βιώσιμη ανάπτυξη και κατέληξα να ανησυχώ και να προσπαθώ περισσότερο από ότι φανταζόμουν ποτέ για το μέλλον του πλανήτη. Να ρουφάω κάθε πληροφορία και να προσπαθώ να γίνω ενεργό μέλος της κοινότητας μου και της κοινωνίας. Μπορεί, λοιπόν, εγώ να εκπαίδευσα τους εργαζομένους της Ecogenia και το αντίκτυπο που είχαμε στους μικρούς μαθητές να ήταν μεγάλο, αλλά αυτά που εγώ κατέκτησα και έμαθα δε μπορούν να μετρηθούν.
